سالروز میلاد با سعادت مهدی موعود عجل الله تعالی فرجه الشریف
رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ فرموده اند که به طور مسلم روزها و شبها نگذرد تا اینکه خداوند مردی از خاندان مرا برانگیزد که همنام من است و زمین را پر از عدل و داد میکند چنانچه پر از ظلم و ستم شده باشد.(1)
و اینگونه روایات فقط در کتابهای شیعه نمیباشد بلکه اهل سنت نیز روایات فراوانی در این باره نقل کرده اند و بر مهدی موعود ارواحنا فداه و ظهورش در آخرالزمان و نیز متولد شدن آنحضرت قبل از شهادت امام حسن عسکری ـ علیه السلام ـ اعتراف نموده اند.(2)
نه تنها اهل سنت در کتابهای حدیثی خود به این روایات اشاره کرده اند، بلکه بزرگان اهل سنت کتابهای مستقل و جداگانه درباره حضرت مهدی ـ علیه السلام ـ نوشته اند که نمونه هایی از آنها عبارتند از:
اخبار المهدی نوشته حماد بن یعقوب؛
البرهان فی علامات مهدی آخر الزمان نوشته علی بن حسام الدین متقی هندی؛
البیان فی اخبار صاحب الزمان نوشته ابوعبدالله محمد بن یوسف گنجی شافعی؛
مناقب المهدی و الاربعین و نعت المهدی هر سه از حافظ ابو نعیم اصفهانی؛ علامات المهدی نوشته جلال الدین سیوطی؛
و کتاب های دیگر...
آنحضرت در شب نیمه شعبان سال 255ق به دنیا آمد و در همان چند سال اندک، خداوند متعال حکمت و قضاوت را به او عنایت فرمود و او را نشانه و حجت بر دو عالم قرار داد، چنانچه به یحیی بن زکریا در سن کودکی حکمت داد و هم چنانکه عیسی بن مریم را در گهواره منصب نبوت داد، امام زمان عجل الله تعالی فرجه روحی فداه را نیز خداوند در خرد سالی امامت داد.(3)
در مقابل این قول مشهور و پذیرفتنی، دیدگاههای دیگری نیز وجود دارد که برخی تولد آنحضرت را 8 شعبان و عده ای ربیع الاول و یا ماه رمضان و برخی سال 257 و یا 258 ذکر کرده و اینکه علمای شیعه به فکر جواب دادن بر این مسئله نیافتاده اند میتوان چند علت آورد:
1. تأثیر نداشتن روز تولد بر اعتقادات:
در باور شیعه حضرت بقیه الله الاعظم ارواحنافداه جانشین دوازدهم رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ از سوی خداوند متعال میباشند و بر این باور روایات فراوانی از شیعه و سنی نقل شده است که جای هیچگونه شبهه ای باقی نمیماند مگر بر بیمار دلانی که بعد از دیدن حقیقت ره به بیراهه برند و با تعصب اینهمه دلایل روشن را نپذیرند، چرا که با وجود بیش از 3500 روایت در منابع شیعه(4) و کتابهای مستقل اهل سنت و روایات فراوان مهدویت در لابلای کتابهای اهل سنت، انکار و شبهه در مهدویت انکار خورشید درخشان در روز روشن است. با این بیان برای شیعه فرقی نمیکند که ولادت آنحضرت در چه روزی باشد و 15 شعبان یا 8 شعبان و... هیچ تفاوت و نقشی بر امامت آنحضرت نخواهد داشت و این مانند پزشکی است که روشن نبودن تاریخ ولادتش هیچ تأثیری در تخصص و مهارتهای پزشکی او ندارد.
2. نبود امکانات امروزی برای ثبت:
امروزه با پیشرفت علم و امکانات ثبتی همه میتوانند تاریخ دقیق اتفاقهای روزمره را ثبت کنند، ولی آنروز نه امکانات بود و نه چنین کارهایی خیلی مرسوم و از طرفی هم گفته شد که چنین کارهایی تأثیری در عقاید مردم نداشت همچنانکه تاریخ ولادت رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ متفاوت است ولی همه مسلمانان بر نبوت آنحضرت اقرار دارند.
3. مخفی بودن ولادت امام:
در میان ائمه اطهار ـ علیهم السلام ـ سعی بر این بود که ولادت امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف روحی فداه از عموم مخفی بماند تا حکومت نتواند آنحضرت را بکشد، چرا که حکومت از طریق روایات غیر قابل انکار به این نتیجه رسیده بود که مهدی موعود ارواحنافداه از فرزندان امام حسن عسکری ـ علیه السلام ـ است، لذا امام، ولادت فرزندش را به افراد خاص خبر میدادند، چنانچه امام حسن عسکری ـ علیه السلام ـ به حکیمه خاتون فرمودند: ای عمه کتمان کن خبر این مولود را و خبر نده به او احدی را، تا تقدیر خداوند به غایت خود رسد.(5)
4. روشن بودن درستی نیمه شعبان به عنوان ولادت حضرت:
هر چند در برخی کتاب ها 8 شعبان، ماه رمضان و ربیع الاول آمده است، ولی با نگاهی به دیدگاه نیمه شعبان به روشنی ثابت میشود که ولادت حضرت در روز نیمه شعبان 255ق بوده و دلایلی را میتوان بر این امر ارائه داد:
دلیل اول: روایت بودن نیمه شعبان: با نگاهی بر تاریخ ولادت امام عصر ارواحنافداه متوجه میشویم که نیمه شعبان از سخنان امام معصوم است و روایت امام با توجه به عصمتش خطا ناپذیر است ولی دیدگاههای دیگر سخن مورخان و برخی از شیعیان است که به همدیگر میگفتند.(6-7)
دلیل دوم: این دیدگاه در کتابهای قدیمی مانند اثبات الرجعه فضل بن شاذان آمده است و علاوه بر آن بزرگانی از اهل سنت در کتاب های خود به این دیدگاه اعتراف کرده اند به طوری که در کتاب اصالت مهدویت در اسلام از دیدگاه اهل سنت به صد نفر از علمای اهل سنت اشاره شده است که همه آورده اند حضرت مهدی فرزند حسن بن علی عسکری در نیمه شعبان 255ق به دنیا آمده اند.(8)
خلاصه سخن اینکه:
ولادت امام زمان ـ علیه السلام ـ طبق روایات صحیح و غیر قابل انکار و نیز دیدگاه اکثر علمای شیعه و اعتراف بزرگانی از اهل سنت در نیمه شعبان 255ق می باشد. و چنین نیست که برخی میپندارند، شیعه برای حفظ خطر از امام خویش، تاریخ ولادت را مخفی نگه میداشتند، بلکه مردم بر اثر مخفی نگه داشتن امام حسن عسکری ـ علیه السلام ـ و شیعیان برجسته، ولادت امام زمان ارواحنافداه را از آنها و گاهی بر اثر فراموشی راوی در سالروز ولادت اختلاف داشتند و چون این مسئله تاثیری در اصل اعتقاد به امامت امام معصوم نداشت، علما در رد و انکار تاریخهای ولادت زیاد بحث نکردند.
پی نوشت ها:
(1)- مفید، محمد، الارشاد فی معرفه حجج الله علی العباد، ترجمه هاشم رسولی محلاتی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ ششم، 1383ش، ج2،ص 476.
(2)- ر.ک: ابن حنبل، احمد، مسند احمد، بیروت، دارصادر، بی تا، ج1، ص99، و ر.ک: قزوینی، محمد سنن ابن ماجه، بیروت، دارالفکر، بی تا، ج2، ص929، و ر.ک: صحیح ابن حیان، ج12، ص283، معجم الکبیر طبرانی، ج10.ص 132. و...
(3)- الارشاد فی معرفه حجج الله علی العباد، همان، ج2، ص474.
(4)- ر.ک: صافی گلپایگانی، لطف الله، منتخب الاثر فی امام الثانی عشر، قم، انتشارات حضرت معصومه، 1380ش، جزء 2، ص152.
(5)- نوری، حسین، نجم الثاقب، قم، مسجد جمکران، چاپ هفتم، 1382ش، ص 45.
(6)- نوری، حسین، نجم الثاقب، قم، مسجد جمکران، چاپ هفتم، 1382ش، ص 25.
(7)- نوری، حسین، نجم الثاقب، قم، مسجد جمکران، چاپ هفتم، 1382ش، ص33.
(8)- فقیه ایمانی، مهدی، اصالت مهدویت در اسلام از دیدگاه اهل سنت، بی جا، موسسه معارف اسلامی، چاپ اول، 1420ق، ص208.
سه میم
